Szerszeń użądlenie może być bardzo niebezpieczne. Choć na ogół owady te nie atakują bez powodu, to jednak warto wiedzieć, jak rozpoznać użądlenie szerszenia i jak sobie z nim poradzić. W artykule znajdziesz praktyczne informacje o objawach ugryzienia przez szerszenia, pierwszej pomocy oraz profilaktyce. Dowiesz się też, kiedy konieczna jest interwencja lekarska.
Kluczowe wnioski:- Użądlenie szerszenia może wywołać silną reakcję alergiczną i wstrząs anafilaktyczny.
- Typowe objawy to ból, zaczerwienienie, obrzęk i swędzenie w miejscu ukąszenia.
- W razie wystąpienia objawów uczulenia, takich jak duszności, należy natychmiast wezwać pomoc.
- Aby zminimalizować ryzyko użądlenia, należy unikać gwałtownych ruchów w pobliżu gniazd szerszeni.
- Osoby uczulone powinny nosić przy sobie adrenalinę w autoiniektorze.
Szerszeń użądlenie - objawy
Szerszeń użądlenie może być bardzo niebezpieczne. Reakcja organizmu na jad szerszenia bywa nieprzewidywalna - od lekkiego bólu i zaczerwienienia skóry, przez obrzęk, po wstrząs anafilaktyczny, zagrażający życiu. Dlatego tak ważne jest, aby rozpoznać objawy użądlenia i wiedzieć jak sobie z nim poradzić.
Typowe objawy miejscowe po ukąszeniu szerszenia to przede wszystkim silny, pulsujący ból. Wokół ranki pożądleniowej szybko pojawia się zaczerwienienie i obrzęk. Swędzące miejsce użądlenia może mieć średnicę nawet kilkanaście centymetrów. Te niepokojące objawy utrzymują się zwykle kilka dni. Towarzyszyć im mogą bóle głowy, nudności, wymioty, biegunka.
Objawy uczulenia
Niepokojące są objawy uczulenia na jad szerszeni. Występują z reguły w ciągu kilkunastu minut od użądlenia, choć reakcje anafilaktyczne opisano nawet po kilku godzinach. Charakterystyczne są swędzenie skóry, pokrzywka, obrzęk warg, języka, krtani. Może dojść do spadku ciśnienia krwi, nudności, wymiotów. Groźne są duszności, przyspieszony oddech, sinica, utrata przytomności - to znaki wstrząsu anafilaktycznego, stanowiącego bezpośrednie zagrożenie życia.
Jak rozpoznać użądlenie szerszenia
Aby ocenić ryzyko wystąpienia groźnych powikłań po ugryzieniu szerszenia, należy najpierw rozpoznać, że to właśnie szerszeń jest sprawcą użądlenia.
Ranka po ukąszeniu szerszenia ma zwykle około 2-3 mm średnicy i jest nieco większa niż po użądleniu przez pszczołę czy osę. W jej środku widać charakterystyczny, ciemny punkt - miejsce ukłucia żądła. Wokół rany szybko pojawia się zaczerwienienie i obrzęk.
Często towarzyszy temu uczucie mrowienia, kłucia lub pulsującego bólu. Miejsce użądlenia szerszenia zaczyna intensywnie swędzieć, a w późniejszym okresie staje się bolesne.
Pozostałości żądła
W ranie po użądleniu szerszenia nie zostają zwykle pozostałości żądła, w odróżnieniu od pszczół. Jednak czasem można wyczuć obecność obcego ciała wbitego w skórę. Warto wówczas poszukać pod lupą ewentualnych fragmentów żądła i delikatnie usunąć je sterylną igłą.
Czytaj więcej: Siedzisko do roweru dla dziecka - Praktyczne rozwiązania dla małych rowerzystów
Pierwsza pomoc przy ukąszeniu szerszenia
Prawidłowo udzielona pierwsza pomoc może znacząco złagodzić objawy użądlenia przez szerszenia oraz zminimalizować ryzyko groźnych powikłań.
Najważniejsze jest jak najszybsze usunięcie żądła (jeśli pozostało w skórze) oraz jadu szerszeni z rany. Miejsce ukąszenia należy starannie umyć wodą z mydłem, przemyć środkiem dezynfekującym, a następnie schłodzić. Zimne okłady zmniejszają obrzęk i ból.
Nie wolno wkłuwać ani rozdrapywać miejsca użądlenia, może to spowodować rozprzestrzenienie się jadu w tkankach.
Przy silnych dolegliwościach bólowych i obrzmieniu zalecane są doustne leki przeciwzapalne i przeciwhistaminowe, np. paracetamol lub ibuprofen. Konieczne jest też monitorowanie objawów ze strony układu krążenia i oddechowego. W razie niepokojących symptomów trzeba natychmiast wezwać pomoc medyczną.
autoinjektor z adrenaliną
Osoby uczulone na jad owadów powinny zawsze nosić przy sobie autoiniektor z adrenaliną i wbijać go domięśniowo natychmiast w razie wstrząsu anafilaktycznego. Jest to lek ratujący życie w przypadku ciężkich reakcji alergicznych po użądleniu.
Powikłania po użądleniu szerszenia
Ugryzienie szerszenia, podobnie jak pszczoły czy osy, może wywołać rozmaite, niebezpieczne powikłania. Ryzyko ciężkiej reakcji alergicznej jest szczególnie duże u osób uczulonych oraz po mnogich użądleniach.
Najczęstszym miejscowym powikłaniem jest ropień. Zakażenie ropne może się przedostać do krwiobiegu i wywołać posocznicę. Opisywano także martwicę skóry, owrzodzenia, blizny, przebarwienia, a nawet amputacje palców rąk lub nóg.
Ukąszenia w okolicy szyi stwarzają ryzyko obrzęku krtani. Groźne obrzęki mogą pojawić się także w jamie ustnej, na twarzy, powiekach.
Wstrząs anafilaktyczny
Najpoważniejszym, zagrażającym życiu powikłaniem jest wstrząs anafilaktyczny. Ciężka reakcja alergiczna prowadzi do gwałtownego spadku ciśnienia, przyspieszenia tętna, duszności, utraty przytomności. Wstrząs anafilaktyczny wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej - podania adrenaliny.
| osoby dorosłe | 0,3-0,5 mg adrenaliny domięśniowo lub dożylnie |
| dzieci | 0,01 mg/kg m.c. |
W zaawansowanych przypadkach konieczna jest intubacja, tlenoterapia, płyny infuzyjne, leki kortykosteroidowe i antyhistaminowe.
Zioła łagodzące skutki użądlenia
Oprócz standardowego leczenia farmakologicznego, można zastosować zioła łagodzące dolegliwości po użądleniu przez szerszenia. Mają one działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, antyhistaminowe.
Skuteczne są okłady z naparów lub maceratów ziół takich jak: koper włoski, bazylia, mięta, melisa, rumianek, lipa. Można też przygotować mieszanki ziołowe do smarowania miejsca ukąszenia.
Dobrze sprawdzają się maści i żele z ekstraktami z wierzbownicy kiprzycy, nagietka, pierwiosnka, glistnika jaskółcze ziele.
Miód i cebula
Kojące właściwości ma także miód i cebula. Okłady z tartych cebul przynoszą ulgę w bólu i swędzeniu. Natomiast miód działa bakteriobójczo, przyspiesza gojenie rany i łagodzi stan zapalny.
Profilaktyka przed ukąszeniem szerszenia
Aby zminimalizować ryzyko użądlenia przez szerszenia, należy przede wszystkim unikać gwałtownych ruchów w ich pobliżu. Pamiętajmy, że owady te atakują zwykle tylko w obronie gniazda lub przy próbie pochwycenia zdobyczy.
Dlatego w miejscach występowania szerszeni należy zachowywać szczególną ostrożność od wiosny do jesieni. Nie zbliżać się do gniazd znajdujących się np. na drzewach, w szczelinach murów lub w zakamarkach strychów.
Osoby uczulone powinny bezwzględnie nosić przy sobie autoinjektor z adrenaliną i w razie konieczności od razu go zastosować. To może uratować życie w przypadku wstrząsu anafilaktycznego.
Podsumowanie
Użądlenie przez szerszenia zdarza się dość często, zwłaszcza latem i jesienią. Może być groźne, bo jad tych owadów wywołuje silną reakcję zapalną, a u niektórych osób - wstrząs anafilaktyczny. Dlatego warto rozpoznawać objawy ugryzienia szerszenia i wiedzieć, jak sobie z nim radzić.
Typowo w miejscu ukąszenia pojawia się pulsujący ból, zaczerwienienie, obrzęk i świąd. Niepokojące są takie objawy jak duszność, spadek ciśnienia, przyspieszony oddech, ponieważ świadczą o wstrząsie anafilaktycznym. Wymagają one natychmiastowej pomocy medycznej.
Najważniejsze w udzielaniu pierwszej pomocy jest staranne oczyszczenie rany, ochłodzenie jej i obserwacja pacjenta. Osobom uczulonym zawsze zaleca się posiadanie przy sobie autoiniektora z adrenaliną, który w razie anafilaksji może uratować życie.
By zminimalizować ryzyko użądlenia przez szerszenia, należy unikać gwałtownych ruchów w pobliżu ich gniazd oraz zachowywać szczególną ostrożność w okresie aktywności tych owadów.
Tagi
Udostępnij artykuł